STEP w stronę przyszłości: rusza nabór dla firm rozwijających czyste technologie
Sektor cleantech dynamicznie zyskuje na znaczeniu jako odpowiedź na wyzwania związane ze zmianami klimatycznymi i wyczerpywaniem się tradycyjnych surowców energetycznych. To technologie, które nie tylko ograniczają emisję i chronią środowisko, ale też napędzają gospodarkę nowymi miejscami pracy, inwestycjami i innowacjami. Dzięki rozwiązaniom z obszaru cleantech - od odnawialnych źródeł energii, przez inteligentne systemy zarządzania zasobami, aż po zaawansowany recykling i magazynowanie energii - świat zyskuje szansę na czystą, zrównoważoną i bardziej konkurencyjną przyszłość. To nie jest jedynie trend, to globalna transformacja, w której Polska i Europa mogą stać się liderami. Jednym z instrumentów wspierających cleantech jest „Inicjatywa STEP dla sektora czystych i zasobooszczędnych technologii” w ramach Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG). Nabór rusza już 16 września 2025 r.
Technologie czyste i zasobooszczędne odgrywają coraz większą rolę w gospodarce światowej i polskiej, stając się jednym z najważniejszych filarów transformacji energetycznej oraz zrównoważonego rozwoju. Globalny rynek cleantech w 2024 roku osiągnął wartość blisko 916 mld USD, a prognozy wskazują, że do 2030 roku jego wartość przekroczy 1,8 bln USD, przy średniorocznym tempie wzrostu wynoszącym około 12,7%. Równocześnie Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) przewiduje, że w 2025 roku globalne inwestycje w czystą energię obejmujące odnawialne źródła, sieci przesyłowe, magazynowanie i energetykę jądrową sięgną 2,2 bln USD, co oznacza, że po raz pierwszy w historii nakłady na zielone technologie będą dwukrotnie większe niż na paliwa kopalne. Polska w tym kontekście wyrasta na jednego z liderów regionu - według raportu Strategic Perspectives w latach 2019-2023 eksport technologii zeroemisyjnych wzrósł ponad czterokrotnie, a w sektorze cleantech pracuje już około 194 tysięcy osób. Dane te pokazują, że technologie czyste to nie tylko odpowiedź na wyzwania klimatyczne, ale również dynamicznie rosnący sektor gospodarki, który może stać się kluczowym źródłem innowacji, miejsc pracy i przewagi konkurencyjnej Polski na rynkach międzynarodowych.
- Cleantech to sektor, który już dziś wyznacza kierunki rozwoju globalnej gospodarki. Chcemy, aby polskie przedsiębiorstwa miały realną szansę nie tylko włączać się w ten proces, ale także wyznaczać jego standardy. Dlatego tak istotne jest, by wspierać innowacje, które mogą uczynić naszą gospodarkę bardziej konkurencyjną i zrównoważoną - powiedział Krzysztof Gulda, p.o. Prezesa PARP. - W tym kontekście szczególnego znaczenia nabiera Inicjatywa STEP, w ramach której PARP ogłasza nabory w dwóch ścieżkach: „Innowacyjność” i „Niezależność strategiczna”, skierowane do firm rozwijających czyste i zasobooszczędne technologie. Program zapewnia możliwość uzyskania wsparcia finansowego oraz eksperckiego, otwierając drogę do komercjalizacji innowacyjnych rozwiązań. Budżet w obydwu ścieżkach wynosi 150 mln zł.
STEP czyli Platforma Technologii Strategicznych dla Europy to nowa inicjatywa Unii Europejskiej zaprojektowana po to, aby wzmocnić niezależność gospodarczą i globalną konkurencyjność Wspólnoty. STEP integruje już funkcjonujące programy unijne, takie jak Horyzont Europa, InvestEU czy Fundusz Innowacyjny i kieruje je tam, gdzie Europa potrzebuje największego impulsu rozwojowego. Priorytetami są trzy obszary uznane za strategiczne dla przyszłości kontynentu: zaawansowane technologie cyfrowe i deep-tech, rozwiązania zeroemisyjne i cleantech oraz biotechnologie, obejmujące m.in. produkcję leków o znaczeniu krytycznym. To właśnie w tych sektorach Unia widzi największą szansę na rozwój własnego potencjału innowacyjnego i jednocześnie największą potrzebę uniezależnienia się od dostawców spoza Europy. STEP ma więc nie tylko wspierać innowacje, ale także wzmacniać odporność europejskich łańcuchów dostaw i budować fundamenty gospodarki przyszłości.
Cleantech to przyszłość, która dzieje się już dziś
Nabory w ramach „Inicjatywy STEP dla sektora czystych i zasobooszczędnych technologii” będą przeprowadzane w podziale na dwie ścieżki:
- Ścieżka A: projekty inwestycyjne, które wnoszą na rynek wewnętrzny UE innowacyjny lub najnowocześniejszy lub przełomowy element o znaczącym potencjale gospodarczym;
- Ścieżka B: projekty inwestycyjne, które przyczyniają się do ograniczania lub zwalczania strategicznej zależności Unii Europejskiej.
Celem działania w Ścieżce A jest wsparcie firm w finansowaniu inwestycji dotyczących technologii krytycznych w sektorze czystych i zasobooszczędnych technologii cyfrowych, w zakresie wytwarzania technologii krytycznej lub elementów jej odpowiednich łańcuchów wartości.
W ramach Ścieżki B wsparcie finansowe można otrzymać na projekt inwestycyjny związany z technologiami krytycznymi w obszarze cleantech, który przyczynia się do zwalczania lub ograniczania strategicznej zależności Unii Europejskiej.
Obszary czystych i zasobooszczędnych technologii, które mogą być rozwijane w ramach projektów, obejmują szerokie spektrum rozwiązań wpisujących się w transformację energetyczną i zieloną gospodarkę. Zaliczają się do nich technologie odnawialnych źródeł energii - od fotowoltaiki, energetyki wiatrowej i wodnej, przez geotermię i pompy ciepła, aż po biogaz, biometan czy wodór. Ważne miejsce zajmują również innowacje w zakresie magazynowania energii, baterii i rozwiązań sieciowych, które wspierają cyfryzację oraz stabilność systemu elektroenergetycznego. Projekty mogą dotyczyć także technologii wychwytywania, transportu i wykorzystania CO₂, a także rozwiązania dekarbonizacyjne dla przemysłu i zrównoważone paliwa alternatywne. Istotnym obszarem są też biotechnologie związane z klimatem i energią, zaawansowane materiały oraz metody ich recyklingu, które pozwalają ograniczać zużycie surowców krytycznych. Do katalogu wchodzą również rozwiązania wspierające gospodarkę o obiegu zamkniętym, takie jak technologie ponownego użycia i przetwarzania odpadów czy uzdatnianie i odsalanie wody.
Szczegółowy wykaz wspieranych technologii znajduje się w załączniku nr 1 do Regulaminu wyboru projektów.
Na co można otrzymać dofinansowanie?
W ramach naborów STEP dofinansowaniem mogą być objęte koszty związane z inwestycjami i działaniami wpisującymi się w różne formy pomocy publicznej. Oznacza to, że wsparcie można uzyskać zarówno na projekty rozwojowe, jak i doradcze czy szkoleniowe. Kwalifikują się do nich m.in. wydatki w ramach regionalnej pomocy inwestycyjnej, a także koszty usług doradczych i działań wspierających innowacyjność w sektorze MŚP. Przedsiębiorcy mogą liczyć na dofinansowanie szkoleń, inwestycji związanych z ochroną środowiska oraz rozwiązań obniżających emisyjność i poprawiających efektywność energetyczną - zarówno w budynkach, jak i w innych obszarach działalności. Wsparcie obejmuje także inwestycje w odnawialne źródła energii, technologie wodorowe i wysokosprawną kogenerację. Finansowane mogą być także działania wspierające gospodarkę o obiegu zamkniętym oraz koszty objęte pomocą de minimis.
Dla kogo „STEP dla sektora czystych i zasobooszczędnych technologii”?
O dofinansowanie mogą ubiegać się przedsiębiorstwa MŚP i duże, w tym również przedsiębiorstwa o statusie small mid-caps i mid-caps, które realizują innowacyjne projekty w strategicznych obszarach cleantech. Przedsiębiorstwo - jako wnioskodawca lub beneficjent - nie może być bezpośrednio ani pośrednio kontrolowane przez państwo trzecie lub podmiot zarejestrowany poza UE. Wyjątkiem są kraje należące do Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcaria, które nie są traktowane jako państwa trzecie.
Minimalna wartość kosztów kwalifikowalnych w projekcie wynosi 10 mln zł, natomiast maksymalna kwota możliwego dofinansowania to 150 mln zł. Wnioskodawca jest zobowiązany do wniesienia wkładu własnego na poziomie co najmniej 25% kosztów kwalifikowalnych, objętych wsparciem w ramach regionalnej pomocy inwestycyjnej. Wkład ten musi pochodzić ze środków finansowych wolnych od publicznego wsparcia. Poziom dofinansowania zależy od kategorii udzielanej pomocy i może się różnić w zależności od specyfiki projektu.
Nabór w obydwu ścieżkach potrwa od 16 września do 21 października 2025 r. Wniosek o dofinansowanie projektu należy złożyć za pośrednictwem Lokalnego Systemu Informatycznego dostępnego na stronie internetowej PARP.
Szczegółowe informacje znajdują się na stronach PARP:
STEP - Czyste i zasobooszczędne technologie - Innowacyjne technologie krytyczne,
STEP - Czyste i zasobooszczędne technologie - Strategiczna niezależność UE.
