Miejskie Innowacje #109 – przegląd informacji z kraju i ze świata


Przedstawiamy przegląd najważniejszych miejskich wydarzeń z ostatnich dwóch tygodni – zarówno krajowych, jak i zagranicznych. W tym wydaniu znajdziesz m.in. innowacyjne inicjatywy, interesujące raporty o samorządach oraz zmiany w prawie istotne dla rozwoju miast.
Polska
Cyfrowy bliźniak Rybnika: nowoczesne narzędzie do zarządzania miastem
Rybnik zainwestował 1,2 mln zł w stworzenie cyfrowego bliźniaka – wirtualnego modelu miasta w 3D, który ma usprawnić zarządzanie przestrzenią publiczną i przyspieszyć procedowanie wniosków. System SmartGEM pozwala urzędnikom na bieżąco aktualizować dane o infrastrukturze i wykorzystuje sztuczną inteligencję do weryfikacji i automatyzacji procesów. Cyfrowe mapowanie miasta zapewnia precyzyjne informacje o drogach, zieleni, reklamach i innych obiektach, dostępne dla różnych wydziałów urzędu. Projekt ma się szybko zwrócić dzięki oszczędnościom czasu pracy urzędników oraz dodatkowym wpływom z legalizacji reklam.
Urban Lab – nowa przestrzeń innowacji w Szczecinie
Jesienią w Szczecinie ruszy „Urban Lab – Miasto dla Młodych”, czyli przestrzeń w Technoparku Pomerania do współpracy, dialogu i wspólnego rozwiązywania miejskich wyzwań. Projekt ma angażować młodych mieszkańców, wspierać ich pomysły i rozwijać innowacje społeczne. W planach są m.in. spotkania, warsztaty, mikrogranty i inkubator innowacji. Inicjatywa jest finansowana ze środków Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej.
Gliwice odzyskują ciepło ze ścieków – rusza ekologiczna rewolucja PEC
W Gliwicach rusza innowacyjna inwestycja PEC – Gliwice, która pozwoli odzyskiwać ciepło ze ścieków komunalnych i zasilać nim miejską sieć ciepłowniczą. Na terenie Centralnej Oczyszczalni Ścieków powstanie instalacja z pompą ciepła o mocy 12 MW, ogrzewającą kilka tysięcy mieszkań. Projekt, współfinansowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska, ma zakończyć się w 2027 roku i znacząco ograniczyć emisję CO₂ oraz zużycie węgla. To część szerszej transformacji energetycznej Gliwic, obejmującej też Park Zielonej Energii i odnawialne źródła ciepła.
Pilotaż inteligentnej sieci zeroemisyjnych dostaw startuje w Warszawie
EIT Urban Mobility i Wolt uruchamiają w Warszawie pilotaż zeroemisyjnej sieci dostaw oparty na elektrycznych pojazdach z wymiennymi bateriami. Kurierzy partnerscy będą mogli błyskawicznie wymieniać baterie w specjalnych stacjach zasilanych energią słoneczną, co zapewni ciągłość i szybkość realizacji dostaw. Projekt NG SEED ma na celu redukcję emisji CO₂ o 90% i obniżenie kosztów operacyjnych o połowę, a Warszawa jest jednym z sześciu europejskich miast testowych. Do końca pilotażu planowane jest wykonanie 72 000 dostaw bez emisji, co ma zaoszczędzić 25 ton CO₂ i wyznaczyć kierunek rozwoju zrównoważonej logistyki miejskiej.
Sztuczna inteligencja w usługach miejskich
Zespół Civil City Lab z Instytutu Studiów Społecznych UW opublikował raport „Sztuczna inteligencja i inne technologie w zarządzaniu miastem. Co sądzą mieszkańcy Warszawy?”, przedstawiony na łamach NN6T (od strony nr 90) . Wyniki badań pokazują, że AI szybko zyskuje na popularności wśród mieszkańców stolicy, zwłaszcza w kontekście usług miejskich. Pojawiają się jednak pytania o oczekiwania wobec wykorzystania tych technologii w zarządzaniu miastem oraz o to, czy dostęp do narzędzi, wiedzy i wsparcia technologicznego staje się nowym elementem prawa do miasta. Raport podnosi również ważną kwestię przeciwdziałania cyfrowemu wykluczeniu, zwłaszcza w kontekście instytucji takich jak urzędy czy placówki zdrowia.
Świat
Rozwoju lokalnego ekosystemu fintech w Lugano
Szwajcarskie miasto Lugano wyemitowało swój czwarty obligacyjny instrument oparty na technologii blockchain, o wartości 100 milionów franków, pokazując jak samorządy mogą modernizować finanse publiczne. Technologia blockchain umożliwia tańszą i sprawniejszą emisję obligacji, zwiększając bezpieczeństwo i automatyzację rozliczeń – w Lugano dzięki integracji z cyfrową walutą banku centralnego. Miasto rozwija też własną platformę SwissLedger do tokenizacji aktywów, cyfryzacji dokumentów i tworzenia interoperacyjnych usług publicznych opartych na blockchainie. Przykład Lugano pokazuje, że miasta mogą wykorzystać blockchain do innowacyjnego zarządzania finansami i rozwoju lokalnego ekosystemu fintech.
Autonomiczne roboty dostawcze ruszają na ulice Atlanty
Autonomiczne roboty dostawcze firmy Serve Robotics rozpoczęły pracę na chodnikach Atlanty, dostarczając jedzenie od lokalnych dostawców. Te w pełni autonomiczne maszyny wykorzystują moduł Nvidia Jetson Orin i potrafią samodzielnie uczyć się tras oraz chodników w nowym mieście. Ich wnętrze mieści duże pudełka na pizzę, kanapki i przekąski, zapewniając wygodny transport. Firma planuje wdrożyć łącznie 2000 takich robotów w USA do końca roku, rozwijając swoją technologię na kolejne rynki.
Jak miasta w Europie chronią mieszkańców przed upałami
W obliczu narastających upałów miasta w Europie wdrażają rozwiązania oparte na przyrodzie (NBS), polityki zdrowotne oraz działania angażujące lokalne społeczności. Zwiększanie terenów zieleni, czy zielone dachy pomagają ograniczać miejskie wyspy ciepła i poprawiać komfort mieszkańców. Samorządy inwestują też w chłodniejsze budynki, mapowanie zagrożeń cieplnych oraz tworzenie planów zdrowotnych i schronień klimatycznych dla najbardziej narażonych. Kluczowe są także działania edukacyjne i budowanie więzi sąsiedzkich, które zwiększają odporność społeczności na ekstremalne temperatury.
„Szkoła jako arena” – innowacja społeczna z Göteborga na rzecz integracji i zaufania
W Göteborgu szkoły stają się centrami życia społecznego, otwartymi także poza godzinami lekcyjnymi w ramach inicjatywy „Szkoła jako arena”. To przykład innowacji społecznej, która angażuje dzieci, rodziców, nauczycieli i lokalne instytucje, oferując bezpłatne zajęcia, wsparcie i przestrzeń do integracji w bezpiecznym i znanym środowisku. Dzięki koordynatorom obecnym w szkołach, dzieci współtworzą programy, uczą się współdecydowania i budują poczucie przynależności. Inicjatywa przyczynia się do wzrostu zaufania społecznego, poprawy wyników edukacyjnych i wzmacniania lokalnych społeczności w mieście zmagającym się z segregacją społeczną.
Jak kampania Cycling Cities wsparła rozwój globalnego ruchu rowerowego
Kampania Cycling Cities powstała w odpowiedzi na pandemię COVID-19, która zmusiła miasta do szukania bardziej dostępnych i sprawiedliwych form transportu, w tym szybkiego rozwoju infrastruktury rowerowej. W ramach programu 34 miasta z całego świata współpracowały nad budową tras rowerowych, organizacją wydarzeń bez samochodów i szkoleniami, co pozwoliło milionom ludzi zyskać dostęp do bezpiecznej jazdy na rowerze. Efektem było między innymi uniknięcie setek milionów kilometrów przejazdów samochodowych i redukcja emisji CO2 o miliony ton do 2050 roku. Choć kampania dobiega końca, jej uczestnicy planują dalsze działania, by do 2030 roku zwiększyć liczbę osób mieszkających blisko bezpiecznych tras rowerowych o 25 milionów.