Jak zbudować krytyczny przemysł w Europie? Druga edycja „Dual-use Founder’s Handbook: From Foundation to Scale”

Balnord, Fundacja im. Kazimierza Pułaskiego oraz Polski Fundusz Rozwoju (PFR) zaprezentowali drugą edycję publikacji „Dual-use Founder’s Handbook: From Foundation to Scale” – kompleksowego przewodnika dla założycieli firm rozwijających technologie o podwójnym zastosowaniu (dual-use). Nowe wydanie powstało przy udziale 36 ekspertów branżowych i ukazuje się w momencie, gdy inwestycje w europejski sektor technologii dual-use osiągają rekordowe poziomy.

Rekordowy wzrost inwestycji i fuzji

Według danych z raportu, od 2016 roku prywatne inwestycje w europejskie firmy dual-use i obronne wyniosły 14,76 mld USD, z czego ponad 9,35 mld USD napłynęło po rozpoczęciu pełnoskalowej wojny w Ukrainie. Tylko w 2025 roku wartość inwestycji sięgnęła 3,88 mld USD, co stanowi najwyższy poziom w historii tego rynku.

Poradnik analizuje również zmiany w obszarze fuzji i przejęć (M&A). Od 2014 roku przeprowadzono 293 transakcje exit i 37 transakcji secondaries. Po 2022 roku udział firm zbrojeniowych w przejęciach wzrósł z 6,5% do 21%, a operatorzy kosmiczni niemal podwoili swoją aktywność do 8,1%, co potwierdza rosnące znaczenie infrastruktury kosmicznej dla bezpieczeństwa Europy.

Inwestycje publiczne i instytucjonalne

Publikacja podkreśla kluczową rolę państwowych i instytucjonalnych inwestorów, w tym Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego (EIF) oraz krajowych funduszy, takich jak PFR Ventures i BGK. Europejski Defense Equity Facility o wartości 175 mln EUR ma zmobilizować nawet 500 mln EUR kapitału prywatnego, a inicjatywa PFR Deep Tech celuje w 150 mln EUR inwestycji w obszarach takich jak AI, robotyka, cyberbezpieczeństwo, technologie kwantowe i kosmiczne.

– Finansowanie jest kluczowe dla budowy udanych firm dual-use, ale równie ważne jest stabilne zapotrzebowanie ze strony instytucji państwowych, takich jak Ministerstwo Obrony Narodowej. W PFR Ventures pracujemy nad tym, by odblokować oba te elementy: z jednej strony kierujemy kapitał do wyspecjalizowanych funduszy VC poprzez inicjatywy takie jak PFR Deep Tech, z drugiej wspieramy działania ułatwiające innowacyjnym firmom dostęp do zamówień publicznych. Dopiero połączenie inwestycji z dostępem do rynku zapewni, że najnowocześniejsze europejskie technologie będą się skutecznie skalować i wzmacniać nasze bezpieczeństwo — powiedział Aleksander Mokrzycki, Wiceprezes Zarządu, PFR Ventures

Europa w kierunku autonomii technologicznej

„Dual-use Founder’s Handbook” omawia konieczność przejścia Europy od zależności obronnej do autonomii technologicznej – zdolności do samodzielnego tworzenia i rozwijania kluczowych technologii, nawet przy utrzymaniu współpracy międzynarodowej. Ostatnie zmiany geopolityczne przyspieszyły rozwój technologii komercyjnych i obronnych, tworząc wyjątkową szansę dla przedsiębiorców zdolnych do działania w obu tych sferach jednocześnie.

– W obecnej sytuacji geopolitycznej technologie dual-use to nie tylko obronność – to zdolność Europy do innowacji i kształtowania własnej przyszłości. W PFR widzimy, że innowatorzy są architektami tej transformacji. Naszą rolą jest zapewnienie polskim przedsiębiorcom dostępu do narzędzi, kapitału i partnerstw z ekosystemem, które pozwolą im skalować się globalnie, a jednocześnie wzmacniać suwerenność technologiczną Europy — powiedziała Eliza Kruczkowska, Dyrektorka Rozwoju Innowacji, PFR

Ekosystem innowacji

Nowe wydanie prezentuje mapę europejskiego ekosystemu inwestorów, funduszy i akceleratorów – od programów takich jak NATO DIANA i FORT Kraków, po fundusze venture capital wspierane przez PFR Ventures, EIF, czy korporacje technologiczne, takie jak Airbus i Thales.

W raporcie szczególną uwagę poświęcono regionowi Morza Bałtyckiego, który w 2025 roku odpowiadał za ponad 25% wszystkich europejskich transakcji M&A w sektorze dual-use, z wiodącą rolą Niemiec, krajów nordyckich i Polski.

Publikacja zawiera również wkład dowódców wojskowych – m.in. gen. Tomasza Piotrowskiego, byłego Dowódcy Operacyjnego RSZ, i gen. Karola Molendy, Dowódcy Komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni (DKWOC), a także przedstawicieli Ministerstwa Obrony Estonii.

Wśród współautorów instytucjonalnych znaleźli się przedstawiciele:
Komisji Europejskiej (DG DEFIS), Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego (EIF), PFR Ventures, Banku Gospodarstwa Krajowego, NATO DIANA oraz Ministerstwa Obrony Narodowej.

Perspektywy branżowe pochodzą od firm takich jak ICEYE, APS, Palantir i ATMOS Space Cargo, a społeczność inwestorów reprezentują europejskie fundusze VC, m.in. Project A, Lakestar, Expansion Ventures oraz Balnord.

Prognoza: 800 miliardów euro na przekształcenie rynku

Do 2030 roku europejski rynek technologii dual-use ma przejść głęboką transformację napędzaną przez inicjatywę ReArm o wartości 800 mld EUR oraz krajowe programy obronne.
To moment bez precedensu dla firm technologicznych – rządy i europejscy giganci przemysłowi stają się dziś aktywnymi inwestorami i nabywcami, inwestując w przewagę technologiczną.

Publikacja identyfikuje kluczowe domeny technologiczne, które zdefiniują przyszłą konkurencyjność Europy:

• infrastruktura kosmiczna i satelitarna,
• cyberbezpieczeństwo i ochrona danych,
• systemy odporności energetycznej,
• platformy autonomiczne,
• infrastruktura logistyki fizycznej,
• technologie biobezpieczeństwa.

Sukces w tych obszarach zadecyduje, czy Europa osiągnie suwerenność technologiczną, czy pozostanie zależna od zewnętrznych rozwiązań.

Praktyczne narzędzie dla innowatorów

„Dual-Use Founder's Handbook: From Foundation to Scale:" jest dostępny do pobrania pod linkiem.

Poradnik stanowi narzędzie dla założycieli firm dual-use, dostarczając strategiczne wytyczne i praktyczne wskazówki niezbędne do budowania firm obsługujących zarówno rynki komercyjne, jak i bezpieczeństwa narodowego w erze wyzwań geopolitycznych.

Patronami medialnymi publikacji są Defence24 oraz Vestbee.

O Balnord Balnord to fundusz high-conviction inwestujący w projekty frontier tech z regionu Morza Bałtyckiego. Nasz fundusz koncentruje się na deep tech i data driven software, w tym technologiach dual-use. Jesteśmy jednym z nielicznych inwestorów early stage w regionie zdolnych do zainwestowania w spółkę do 10 milionów euro. Wykorzystując nasze doświadczenie jako przedsiębiorcy, oferujemy strategiczne i operacyjne wsparcie wyselekcjonowanej liczbie spółek od pre-seed do exit.

O Fundacji im. Kazimierza Pułaskiego

Fundacja im. Kazimierza Pułaskiego (FKP) jest jednym z czołowym polskich think-tanków, który od prawie 20 lat specjalizuje się w polityce zagranicznej i bezpieczeństwie międzynarodowym. Głównym obszarem aktywności Fundacji Pułaskiego jest dostarczanie analiz opisujących i wyjaśniających wydarzenia międzynarodowe, identyfikujących trendy w środowisku międzynarodowym oraz zawierających implementowane rekomendacje i rozwiązania dla decydentów rządowych i sektora prywatnego. Fundacja w swoich badaniach koncentruje się głównie na dwóch obszarach geograficznych: transatlantyckim oraz przestrzeni postsowieckiej. Założycielami Fundacji są: Zbigniew Pisarski, Katarzyna Pisarska, Radosław Ciszewski, Adam Jarczyński.

O Polski Fundusz Rozwoju S.A. (PFR)

Polski Fundusz Rozwoju (PFR) wspiera zrównoważony wzrost gospodarczy Polski, rozwijając inwestycje krajowe, promując międzynarodową ekspansję polskich firm, współpracując z partnerami zagranicznymi, budując ekosystem innowacji, wspierając transformację energetyczną oraz wzmacniając odporność gospodarek Polski i Europy. Poprzez PFR Ventures jest największym inwestorem instytucjonalnym w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.

Więcej informacji: www.pfr.pl.